Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy

Theo Luật Phòng, chống ma túy mới, vấn đề quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy đã được quy định cụ thể và chi tiết hơn. Đây được xem là một bước tiến tích cực trong cuộc chiến chống nạn nghiện ngày càng phức tạp hiện nay.

Người sử dụng trái phép chất ma túy

Sử dụng trái phép chất ma túy không chỉ là vấn nạn xã hội mà còn là tội phạm hình sự nghiêm trọng. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, trước khi trở thành người nghiện, đối tượng thường trải qua giai đoạn sử dụng trái phép ban đầu. Giai đoạn này, nếu được phát hiện và can thiệp kịp thời bằng các biện pháp phù hợp, nhiều người vẫn có cơ hội thoát khỏi nguy cơ nghiện ngập và quay trở lại với cuộc sống lành mạnh.

Chính vì lẽ đó, khái niệm "người sử dụng trái phép chất ma túy" và cách thức quản lý đối tượng này đã được luật hóa trong Luật mới. Quan điểm của Luật là quản lý người sử dụng trái phép mang tính phòng ngừa, giúp đỡ họ không tiếp tục sử dụng, ngăn chặn các vi phạm pháp luật - không phải biện pháp trừng phạt hay xử lý hành chính.

Các trường hợp xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể

Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể là một biện pháp quan trọng trong quá trình quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy. Việc xét nghiệm sẽ được tiến hành đối với các trường hợp sau:

1. Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy: Đây là trường hợp rõ ràng nhất khi có bằng chứng hoặc phát hiện trực tiếp người đó có hành vi sử dụng trái phép chất gây nghiện.
2. Người mà cơ quan chức năng có căn cứ nghi ngờ sử dụng trái phép: Ví dụ như có dấu hiệu hành vi, tâm lý bất thường, có mang theo chất nghi là ma túy...
3. Người đang trong thời gian bị quản lý về hành vi sử dụng trái phép: Để giám sát, kiểm soát tình hình trong suốt quá trình quản lý 1 năm.
4. Người đang trong các trường hợp: Bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã/phường do sử dụng trái phép, Đang thực hiện cai nghiện ma túy, Đang điều trị nghiện bằng thuốc cai nghiện, Đang trong thời gian quản lý sau khi hoàn thành cai nghiện.
5. Những người có trách nhiệm tiến hành hoặc đề nghị xét nghiệm bao gồm: Người đứng đầu cơ sở cai nghiện, cơ sở điều trị nghiện. Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành vi sử dụng trái phép.

Khi có kết quả xét nghiệm dương tính, trừ trường hợp đang cai nghiện bắt buộc, kết quả sẽ được chuyển ngay cho Chủ tịch UBND cấp xã nơi người đó cư trú để có biện pháp xử lý, quản lý phù hợp.

Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy

Thời hạn quản lý là 1 năm với các nội dung chính là tư vấn, giáo dục, động viên người sử dụng từ bỏ chất gây nghiện; xét nghiệm để giám sát tình hình; ngăn chặn các hành vi gây mất trật tự. Chính quyền địa phương đóng vai trò chủ đạo, kết hợp với vai trò của gia đình, cộng đồng xung quanh người sử dụng.

Quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy theo đúng quy định sẽ tạo ra những tác động tích cực như: ngăn chặn kịp thời khỏi trở thành người nghiện, giảm gánh nặng kinh tế xã hội do tệ nạn ma túy gây ra; giúp đỡ cải tạo những người đã vấp ngã nhưng vẫn còn cơ hội quay đầu; đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được kết quả xét nghiệm dương tính của người cư trú tại địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm ra quyết định và tổ chức quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy cư trú tại địa phương.

Quy trình quản lý đảm bảo tính khoa học, nhân văn, lồng ghép các biện pháp tư vấn, trợ giúp kết hợp kiểm soát nghiêm ngặt. Mục tiêu là giúp người sử dụng thoát khỏi tệ nạn, hoà nhập cộng đồng để hướng tới xã hội an toàn, lành mạnh.

Các trường hợp dừng quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy

Trong quá trình quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy với thời hạn 1 năm, có một số trường hợp Chủ tịch UBND cấp xã sẽ ra quyết định dừng việc quản lý đối với những người này. Cụ thể là:

1. Trường hợp người sử dụng được xác định là người nghiện ma túy: Nghĩa là đã bị lệ thuộc vào ma túy, bị rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng ma túy. Đây là giai đoạn nghiêm trọng hơn. Người nghiện sẽ được chuyển sang các biện pháp quản lý, điều trị phù hợp khác.
2. Trường hợp người sử dụng bị áp dụng các biện pháp xử lý hành chính khác: Ví dụ như bị giáo dục tại xã/phường/thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép. Hoặc bị áp dụng các biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng. Khi đã chịu các hình thức xử lý trên thì sẽ không còn bị quản lý như trước nữa.
3. Trường hợp người sử dụng phải đi thi hành án phạt tù: Khi bị kết án tù giam vì tội liên quan đến ma túy thì sẽ không còn bị quản lý ngoài cộng đồng nữa.
4. Trường hợp người sử dụng bị chết hoặc bị Tòa án tuyên bố mất tích

Như vậy, sau một thời gian quản lý nếu người sử dụng trái phép: Được xác định là người nghiện nghiêm trọng hơn, Đã phải chịu các hình thức xử lý khác nặng hơn, Hoặc phải thi hành án tù, mất tích hay chết
Thì sẽ không còn nằm trong diện quản lý nữa. Chính quyền sẽ chuyển sang các biện pháp khác phù hợp hơn.

Trách nhiệm của các bên liên quan

Dưới đây là trách nhiệm của người sử dụng trái phép, gia đình và cơ quan, tổ chức, cộng đồng trong quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy:

Trách nhiệm của người sử dụng trái phép chất ma túy

1. Cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin về hành vi sử dụng: Cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin về hành vi sử dụng: Khai báo thành khẩn với Công an cấp xã nơi cư trú về việc mình từng sử dụng các loại chất ma túy nào, khối lượng, cách thức…Không được che giấu, cung cấp thông tin không trung thực.
2. Tuân thủ nghiêm việc quản lý của chính quyền địa phương: Chấp hành các yêu cầu quản lý của UBND cấp xã khi có quyết định, Tham gia đầy đủ các hoạt động tư vấn, giáo dục được yêu cầu, Chịu sự giám sát, kiểm soát hành vi theo đúng nội dung quản lý.

Trách nhiệm của gia đình

1. Quản lý, giáo dục người thân từ bỏ tệ nạn: Thường xuyên nhắc nhở, động viên người sử dụng không tiếp tục sử dụng, Theo dõi, phát hiện kịp thời các biểu hiện để ngăn chặn.
2. Cung cấp thông tin chính xác về người thân: Cung cấp đầy đủ với Công an về hành vi sử dụng của người sử dụng, Thông báo kịp thời nếu phát hiện các hành vi nguy hiểm.
3. Ngăn chặn các hành vi gây mất trật tự của người thân: Can thiệp, ngăn chặn kịp thời không để người sử dụng gây rối, Giữ gìn an ninh trật tự tại gia đình và cộng đồng.
4. Phối hợp đưa người thân đi xét nghiệm: Vận động, đưa đi xét nghiệm khi có yêu cầu, Phối hợp chặt chẽ với chính quyền và cơ quan chức năng.

Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cộng đồng

1. Động viên, giáo dục người sử dụng: Lồng ghép công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, Nâng cao nhận thức, động viên người sử dụng từ bỏ tệ nạn.
2. Ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép tại đơn vị, khu dân cư: Thường xuyên theo dõi, phát hiện sớm các trường hợp nghi vấn, Ngăn chặn kịp thời không để xảy ra các hành vi vi phạm.
3. Phối hợp với gia đình, chính quyền trong quá trình quản lý: Hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quản lý diễn ra suôn sẻ, Phối hợp đưa đi xét nghiệm theo yêu cầu của cơ quan chức năng.

Như vậy, với sự phối hợp chặt chẽ của người sử dụng, gia đình cùng cơ quan, tổ chức và cộng đồng, việc quản lý người sử dụng trái phép sẽ đạt hiệu quả cao trong phòng ngừa và đấu tranh với tệ nạn ma túy.

Việc quản lý người sử dụng trái phép theo đúng quy định sẽ góp phần ngăn chặn kịp thời nguy cơ nghiện ngập, giảm gánh nặng xã hội do tệ nạn ma túy gây ra, tạo điều kiện giúp đỡ những người vấp ngã nhưng còn cơ hội quay đầu. Đây là nỗ lực tích cực của Nhà nước và toàn xã hội hướng tới một cộng đồng lành mạnh, văn minh.

Liên hệ tư vấn hỗ trợ cai nghiện ma túy tại nhà

Trung tâm tư vấn cai nghiện ma túy Heantos 4

• Dược sĩ Thủy: 0869065421 (zalo)
• Dược sĩ Hải: 0869191080 (zalo)
• Email: hotro@heantos4.vn
• Website: Heantos4.vn
• Sản xuất: Công ty Dược phẩm Hà Thành
• Địa chỉ: 158 Tựu Liệt, Tam Hiệp, Thanh Trì, Hà Nội